Jan Stalman: "Vriendschap is de bron van ontroering"

Jan is geboren op 29 maart 1981 in het dorpje Wedde in het prachtige Westerwolde. Het dorp wordt voor een groot deel gekarakteriseerd door de eeuwenoude Burcht. Jan heeft tot zijn achtste levensjaar hier gewoond. Hij heeft daaraan dierbare herinneringen. Zo woonde zijn vriendje vlak bij de Burcht, de tuin grensde aan de gracht om de Burcht. Veel vertier hadden ze bij en op het water. Er werd veel gevist en met zelfgemaakte bootjes werd er op de gracht gevaren. Hij herinnert zich nog heel goed dat als de gemeente kwam om de gracht schoon te maken, hij met zijn vriendje op de maaiboot mee mocht om alles van zeer nabij mee te krijgen.

Op zijn achtste verhuisde de familie Stalman naar Stadskanaal. In eerste instantie was dat niet zo leuk, maar al snel veranderde dat toen hij het spel basketbal ontdekte. Op zijn achtste kreeg hij de eerste trainingen van Ben Wiersma bij Jahn 2 en toen was Jan verkocht. In Wedde ging je op voetbal en/of gymnastiek. Stadskanaal bood dan toch wel wat meer.

Vanuit de mini’s doorliep hij de hele trits aan teams om uiteindelijk via de junioren bij de senioren terecht te komen. Bij Jahn speelde hij hoofdklasse en van daaruit verkaste hij naar BVG onder Bill Pijl. Uiteindelijk belandde Jan bij Penta in Drachten. Daar speelde hij eerste divisie. Er was echter één heel groot probleem…… eigenlijk was Jan chronisch geblesseerd. Hij heeft met allerlei braces gespeeld en zelfs met injecties. Op zijn 29e besloot hij dat het genoeg was geweest en richtte hij zich op het coachen.

Op zijn 19e ging Jan naar Heerenveen om daar de opleiding bij het CIOS te volgen. En zoals veel CIOS’ers deden, ging hij daarna naar de ALO aan de Hanzehogeschool. Ook daar werd uiteindelijk met goed gevolg het examen afgesloten en Jan was bevoegd gymdocent. Als hij niet in de professionele basketbalwereld was terechtgekomen, dan was hij ongetwijfeld ook als gymdocent blijven werken. Hij heeft gewerkt aan het Hogelandcollege in Warffum en Uithuizen en het Alfacollege in Groningen. Tijdens zijn verblijf in Rotterdam als assistent-coach van de basketbalclub daar werkte hij ook twee jaar aan de Bergse Veldschool, een cluster 4-school. Niet bepaald een gemakkelijke werkomgeving, maar Jan heeft er warme herinneringen aan. Het was elke dag weer spannend om te beleven wat er zich weer voor onverwachte gebeurtenissen zouden aandienen.

In beide opleidingen op sportgebied leerde Jan het nodige over coachen en begeleiden. Bij Jahn bracht hij dat in de praktijk in verschillende jeugdteams. Toen hij met actief basketballen was gestopt, werd hij coach van Heren 2 van Penta. Tom Simpson was toen coach van Heren 1. Toen die een keer afwezig was, nam Jan de coaching van Heren 1 over. Dat ging zo goed en de samenwerking met Tom verliep meer dan goed, zodat ze besloten dat Jan vanaf dat moment assistent-coach zou zijn.

Vanaf 2011 werd het coachen serieuzer, omdat Jan in dienst trad bij RTC Noord als hoofdcoach U16 en daarna U18. In 2012 werd Jan ook aangesteld als assistent-coach bij Donar U20 en in 2014 werd hij assistent bij U24.

In 2015 trok hij de wijde wereld in om in Belgrado bij Rode Ster aan de slag te gaan. Wederom als assistent bij jeugdteams. In 2017 ging Jan naar onze oosterburen om bij Grailsheim Merlins ook weer als assistent bij een jeugdteam aan de slag te gaan en verder als development coach bij de jeugd te proberen die jeugd verder in ontwikkeling te krijgen.

In 2018 keerde Jan terug naar Nederland om als assistent bij Feyenoord Rotterdam te gaan werken en om daar uiteindelijk in het eerste jaar ook nog een tijdje als hoofdcoach bezig te zijn. Vorige zomer keerde Jan terug naar Groningen om met hoofdcoach Ivan Rudež vorm te gaan geven aan Donar. Na ook nog een tijdje assistent van Pete Miller te zijn geweest, is hij nu samen met Matthew Otten verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de huidige ploeg. Ook weer in de rol van assistent. Op de vraag wat zijn specifieke taak dan is, dan is met name de analyse van de komende tegenstander zijn ‘pakkie an’. De hoofdcoach richt zich vooral op het eigen team, maar uiteindelijk is het een samenspel tussen Jan en Matthew – dat is tijdens de trainingen ook zo.

Op de vraag wat het assistentschap hem in al die jaren heeft opgeleverd, is Jan heel duidelijk. “Het is een gigantisch avontuur geweest en dat is het nog steeds. Ik heb wereldwijd vrienden gekregen, ik ben op heel veel plekken geweest, ik heb heel veel gezien, ik word in het buitenland gevraagd om workshops te geven, maar het belangrijkste is de vriendschap die ik overal heb opgedaan. Dat is de bron van ontroering. Wellicht word ik nog eens hoofdcoach, maar ik kan zo nog heel veel leren en het is op dit moment goed zo”.

Jan probeert zijn privéleven wat gescheiden te houden van zijn werk. Dat is ook niet zo moeilijk, want op dit moment leeft hij nog als single-man in Groningen. Al gloort er aan de horizon toch iets van een ontluikende liefde voor een meisje uit Amsterdam. Nu kan hij nog zonder al te veel problemen ook heel veel ’s nachts aan het werk (lees analyseren) zijn. Dan ontmoet hij ook online heel veel collega’s die ook aan het analyseren zijn. In de zomer gaat Jan heel veel naar de Wadden en daar, op Vlieland, heeft hij ook zijn vriendinnetje ontmoet.

Jan vindt het fijn dat er weer fans in de zaal zijn en hij hoopt dat de blessures van Austin en Lotanna snel genezen zullen zijn, want die beide spelers zijn medebepalend voor goede resultaten.

BERT TEN OEVER